ما در این مقاله قصد داریم به همراه خانم دکتر آذر اصلانی مقدم (متخصص اندو یا متخصص درمان ریشه دندان ،عصب کشی  اطلاعات جامع و کاملی را در رابطه با ضربه های دندانی و انواع آن همچنین حفظ و نگهداری ریشه دندان در هنگام خارج شدن کامل دندان از لثه برای شما همراهان عزیز بیان کنیم.

برای کسب اطلاعات مفید در این زمینه همراه ما باشید.

انواع ضربه های دندانی :

Concussion 1 ضربه های دندانی

ضربه های دندانی Subluxation 2

ضربه های دندانی Extrusion 3

ضربه های دندانی Lateral luxation 4

ضربه های دندانی Intrusion 5

راهنمای درمانی برای دندان Avulsed6

ضربه های دندانی Avulsion 7

ضربه به دندان ها  :

ضربه به دندان ها ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد.

معمولا ضربه ها به دندان های جلو وارد می شود و آن را دچار شکستگی یا لق شدن می کند.

اما اگر کودکان با چانه به زمین بخورد، به احتمال زیاد  دچار شکستگی دندان عقب هم بشود.

در اثر ضربه به دندان ممکن است:

تمام تاج دندان یا بخشی از تاج دندان بشکند:

در صورتي كه به دندان ضربه بخورد ولی  كاملا از جايش خارج نشده ولي قطعه اي از آن شكسته شود.

 مراقبت هاي زير لازم است: قطعه شكسته را در محيط مرطوب نگه داري کنید و سریعا به دندانپزشك مراجعه کنید .در بیشتر موارد قطعه قابليت چسباندن به دندان را دارد.

دندان لق شود ولی در جای خودش بماند:

اگر دندان از جای خودش بیرون آمده اگر می توانید  با کمی فشار، دندان را سرجایش قرار دهید و سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.

 چون اگر زمان زیادی از این موضوع بگذرد، لخته خون ایجاد می شود در ته ریشه دندان ضربه خورده و اجازه نمی دهد که دندان را به جای خودش برگردانیم.  و نکته مهم این است که داخل دندان شکسته شده را دستکاری نکنید و اجازه دهید تا دندانپزشک آن را به موقعیت مناسب برگرداند. فقط سریع تر خودتان را به دندانپزشک برسانید.

یا دندان کاملا از جایش خارج شود و بیرون بیفتد:                                                    

بعضی اوقات به علت ضربه وارد شده (زمين خوردن- افتادن از روي دوچرخه يا وسايل بازي به سر يا صورت كودك) دندان دائمي كاملا از جاي خود خارج شده و بيرون مي افتد.

 پس از ضربه به دندان جلو چه کار کنیم؟ 

1- كاملا خونسردي خود را حفظ كنيد، عملكرد شما به فرد آسیب دیده بيشتر از هر چيز ديگر كمك خواهد كرد.

2- دندان را از ناحيه تاج بگيريد و به هیچ وجه به ريشه آن دست نزنيد. سلولهاي مهم در ناحيه ريشه با لمس دندان از بين ميروند.

3- دندان را براي پاك شدن  آلودگي ها چند ثانيه زير جريان ملايم آب بگيريد. دقت كنيد كه شدت جريان زياد آب و نگه داشتن طولاني دندان زير آب هم سلولها را از بین می برد.

4- از پاك كردن دندان با دستمال كاغذي و حوله جدا خودداري كنيد.

تحت هيچ شرايطي ريشه را لمس نكنيد.

5- دندان را به سرعت در محل خود قرار دهيد. در اين شرايط اگر سريع عمل نكنيد به علت لخته خون در انتهاي حفره دندان كاملا سرجاي خود نخواهد رفت.

براي اينكار از لبه دندانهاي مجاور كمك بگيريد. دندان را با فشار آرام و آهسته تا رسيدن به محل دندان كناري بداخل فشار دهيد. دقت كنيد كه بخش محدب تاج دندان به سمت بيرون و بخش مقعر به سمت داخل دهان قرار بگيرد.

اين كار دردناك و سخت است ولي انجام سريعش بسيار كمك می کند

6- دندان را به كمک  گاز يا دستمال در محل نگه داريد و به دندانپزشك مراجعه كنيد.در اين حالت دقت كنيد كه دندان حركت نكند و از جاي خود جابجا نشود.

۷- بهترين زمان براي انجام تمام اين كارها تا ٢٠ دقيقه بعد از افتادن دندان است. هرقدر سريعتر عمل كنيد احتمال موفقيت آن بيشتر مي شود.

۸- در صورت عدم موفقيت در جاگذاري دندان، آن را سریعا در شير قرار داده و به دندانپزشك مراجعه كنيد. وقتی که به دندانپزشک مراجعه می کنید، ایشان دندان ضربه خورده را با کمک سیم به دندان های کناری وصل می کند تا ثابت شود. به این کار اسپلینت دندان هم گفته می شود.

آیا دندان ضربه خورده، درست می شود؟

درمان ضربه به دندان، درمان پیچیده ای است و نتیجه آن قابل پیش بینی نیست. به این دلیل لازم است چندین جلسه به پزشک مراجعه کنید تا عصب کشی دندان انجام شود و هر بار دندان کنترل شود.

 پس از ثابت شدن دندان هم هر 3 ماه باید به پزشک  مراجعه کنید تا دندانپزشک عکس بگیرد و ماندگاری دندان را بررسی کند. به هر حال دندان ضربه خورده ، شبیه چینی بند زده است. 

 و در صورتيكه اين اتفاق براي دندان شيري كودك رخ دهد، جاي گذاري دندان بيرون افتاده انجام نمي شود. براي درمان هاي بعدي بايد به دندانپزشك مراجعه نمود.

آسیب به بافتهای نرم

صدمه و ضربه به دندانها اقلب همراه با زخم های بافتهای دهان به صورت خراشیدگی بافتها ،پارگی و یا سوراخ شدگی می باشد مهمترین اقدام والدین یا همراهان فردی که دندانش در اثر حادثه یا ضربه آسیب دیده شستن محل زخم با سرم شستشو یا آب است ودر قدم بعد  کنترل خونریزی آن با فشردن یک گاز یا دستمال تمیز روی ناحیه می باشد .

شکستگی استخوان فک 

در بعضی از ضربه های وارد شده استخوان فک دچار شکستگی می شود که بسته به محل شکستگی و نوع شکستگی می تواند همراه با خونریزی یا عدم توانایی در بستن درست دهان باشد یا علامتی نداشته باشد و حتما بررسی های رادیو گرافی نیاز است .

اقدامات دندانپزشکی 

دندانپزشک می تواند در شکستگی تاج دندان  تکه های شکسته تاج را دوباره به دندان بچسباند و از آنها در ترمیم تاج دندانها استفاده کند .

در شکستگی ریشه دندان  بسته به محلی که شکسته است  در بعصی موارد امکان بازسازی وجود دارد و در بعضی موارد این امکان وجود ندارد و متأسفانه  دندان باید کلا کشیده شود . در حالت که کل دندان در اثر ضربه از حفره خود  خارج شده باشد آن را  به جایش بر میگرداند و درصد موفقیت در پیوند مجدد بستگی به مدت زمان خارج شدن دندان و نیز محیط نگهداری آن دارد .